WCAG 2.1 – na czym polega ustawa o zapewnieniu dostępności?

WCAG 2.1 to zbiór wytycznych dotyczących dostępności cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej stron internetowych oraz aplikacji mobilnych z 2019 roku, stanowiące rozszerzenie wymagań zawartych w poprzedniej wersji Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 2.0) z roku 2012. Celem wprowadzenia aktualizacji jest poprawienie warunków funkcjonowania obywateli, posiadających szczególne potrzeby oraz narażonych na dyskryminację w różnych aspektach codziennego życia.

Standard WCAG 2.1 opiera się na całym szeregu zagadnień, które umożliwiają tworzenie jakościowych treści dopasowanych do znacznej większości grup użytkowników z niepełnosprawnościami. Pamiętajmy jednak, że dostępność treści nie jest uzależniona jedynie od zawartości stron internetowych. Istotną rolę odgrywają również narzędzia wykorzystywane do tworzenia treści podczas prac nad serwisem, a także przeglądarki oraz inne programy, z których korzysta użytkownik. Z drugiej strony spełnienie poszczególnych wymagań może przynieść szereg korzyści samej stronie internetowej, a co za tym idzie – zwiększyć zasięgi i poszerzyć możliwości Twojej firmy.

Prawdę mówiąc, wywiązanie się z określonych założeń nie jest aż tak problematyczne, a pozytywne skutki jakie może przynieść rekompensują pracę włożoną w udoskonalanie serwisu internetowego. Postaramy się przedstawić wszystkie najważniejsze informacje związane z WCAG 2.1 w taki sposób, aby nie pozwolić na żadne niedomówienia, czy niejasności.

Z poniższego artykułu dowiesz się:

1. Kogo dotyczą aktualne wytyczne WCAG 2.1?
2. Jakie są najważniejsze zasady WCAG 2.1?
3. Co możesz zrobić, jeżeli nie jesteś w stanie spełnić wytycznych określonych przez WCAG 2.1?
4. Czym jest deklaracja dostępności i gdzie należy ją umieścić?
5. Jak możemy Ci pomóc w spełnieniu zasad dostępności?

Kogo dotyczą aktualne wytyczne WCAG 2.1?

Podmioty, które przede wszystkim objęte są obowiązkiem przestrzegania wytycznych to wszelkiego rodzaju jednostki publiczne. Będą to przede wszystkim jednostki sektora finansów publicznych, a także państwowe jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby prawne utworzone w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym. Wszystkie podmioty, prowadzące działania na rzecz osób starszych oraz z niepełnosprawnościami są zobowiązane do spełnienia wymogów dotyczących dostępności. Natomiast bez względu na to, czy dany podmiot zalicza się do objętych wymogiem, jeżeli wprowadzenie zmian wiąże się z dodatkowymi kosztami, nie ma obowiązku wywiązywania się z nich.

Na pewno warto przyjrzeć się też dość obszernej liście organizacji pozarządowych, których strony muszą być dostosowane do wymogów WCAG 2.1. Wszystkie organizacje pozarządowe prowadzące działalność na rzecz ochrony zdrowia osób z niepełnosprawnościami czy w wieku emerytalnym, są szczególnie objęte ustalonymi standardami. Oprócz tego, każda organizacja korzystająca z dotacji unijnej, również zobowiązana jest do przestrzegania określonych wymogów pod rygorem utraty finansowania.

Możemy zatem śmiało stwierdzić, że jedyne podmioty, na które nałożony jest odgórny wymóg dostosowania stron czy aplikacji do standardów WCAG 2.1 to te, których działalność opiera się stricte na ochronie osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych. Należą do nich zatem:

• firmy świadczące usługi dla osób starszych lub te, których przeważającą liczbę klientów stanowi właśnie ta grupa;
• firmy świadczące usługi dla szerokiej grupy odbiorców (wodociągi, spółdzielnie mieszkaniowe);
• firmy oferujące sprzęt rehabilitacyjny;
• sklepy optyczne, apteki internetowe itd.;
• placówki opieki medycznej, szpitale, przychodnie;
• sanatoria, domy starości.

Twój biznes nie jest objęty obowiązkiem zastosowania się do WCAG 2.1? Nie oznacza to, że nie powinieneś dostosować sowjej strony do tych standardów. Tak naprawdę prowadząc jakąkolwiek działalność, możesz dostosować swoją witrynę tak, aby była ona przyjazna dla tych szczególnych grup społeczeństwa. Jest to dla Ciebie doskonała szansa na poprawienie swoich zasięgów, zwiększenie konkurencyjności oraz pozyskania większej ilości potencjalnych klientów.

Może wobec tego warto dodać kilka usprawnień do swojej obecnej strony internetowej i trafić do jeszcze większej grupy docelowej? Pewnie nadal niektóre kwestie pozostają dla Ciebie niejasne, a więc pozwól, że wyjaśnimy Ci teraz…

Jakie są najważniejsze zasady WCAG 2.1?

Spełnienie odpowiednich kryteriów sprawi, że Twoja strona będzie nie tylko przyjazna dla osób, które szczególnie tego potrzebują, ale również okaże się jeszcze bardziej pomocna na drodze do osiągnięcia sprecyzowanych przez Ciebie celów biznesowych. Poniżej prezentujemy tzw. złote zasady dostępności, na których szczycie znajdują się:

• Postrzegalność – konieczność przedstawiania użytkownikom informacji oraz poszczególnych komponentów interfejsu w taki sposób, aby były one dostrzegalne dla ich zmysłów. Należy zadbać wobec tego o dostępność treści, które mogą być prezentowane na różne sposoby (dźwięk, tekst, obraz) bez utraty informacji oraz przejrzyste oddzielenie treści od tła.
• Funkcjonalność – umożliwienie dostępu do wszystkich funkcjonalności przy pomocy klawiatury. W ramach funkcjonalności należy skupić się także na umożliwieniu użytkownikom wyłączenia, dostosowania, czy wydłużenia limitu czasu, a zatem zapewnieniu wystarczająco dużo czasu na skorzystanie ze wszystkich treści.
• Zrozumiałość – zagwarantowanie klarowności oraz zrozumiałości wszystkich informacji zawartych na stronie internetowej i obsługi interfejsu. Warto skupić się wobec tego na stworzeniu witryny działającej w przewidywalny i intuicyjny sposób.
• Rzetelność – zapewnienie użytkownikom dostępu do solidnych treści, które będą mogły również być interpretowane przez różnego rodzaju programy (również wspomagające) przez niego wykorzystywane.

Co możesz zrobić, jeżeli nie jesteś w stanie spełnić wytycznych określonych przez WCAG 2.1?

Sytuacje są różne i nie zawsze okaże się, że Twoja firma poradzi sobie z wywiązaniem się ze wszystkich nowych wytycznych. Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie zapewnić dostępności cyfrowej do danegoelementu swojej strony internetowej czy aplikacji mobilnej. Twoim obowiązkiem będzie wówczas zapewnienie alternatywnej drogi dostępu, czyli umożliwienie kontaktu mailowego, korespondencyjnego lub telefonicznego, za pośrednictwem tłumacza języka migowego, lub przewodnika osób głucho-niewidomych. Możesz również dostarczyć stosowny dokument albo wskazać konkretne miejsce w sieci, w którym dane informacje dostępne są w formacie udostępnione w innym formacie (np. brajlem).

W wypadku gdy nie dysponujesz wystarczającymi środkami, które miałyby zostać przeznaczone na odpowiednie dostosowanie Twojej strony internetowej, Twoim obowiązkiem będzie przeprowadzenie analizy zawierającej:

• ocenę zwiększenia dostępności;
• szacowany koszt dostosowania;
• stopień w jakim zawartość dotyczy osób z niepełnosprawnościami;
• datę utworzenia;
• datę zakończenia działania;
• liczbę użytkowników;
• informacje dotyczące częstotliwości aktualizacji.

Wyniki analizy powinny zostać dołączone do deklaracji dostępności. Warto podkreślić, że nawet w sytuacji, w której nie posiadasz potrzebnych finansów, masz obowiązek wykonania deklaracji dostępności.

Wszystkie te kwestie są o tyle istotne, że przez niezapewnienie dostępności można zostać obarczonym karą pieniężną. Nieuzasadnione łamanie określonych zasad może bowiem poskutkować nałożeniem kary w wysokości do 10 tysięcy złotych. Natomiast w przypadku braku deklaracji dostępności taka kara może wynieść do 5 tysięcy złotych. Podane obciążenia nie zostaną jednak nałożone na Twoją firmę ot tak. Dojdzie do tego w momencie gdy po trzech kolejnych monitoringach Twoja strona internetowa nadal nie będzie spełniała zasad dostępności lub kiedy po dwóch monitoringach Twoja deklaracja dostępności nie będzie zawierała obowiązujących elementów, lub w ogóle nie zostanie opublikowana.

Takie monitoringi wykonywane są przez Ministerstwo Cyfryzacji w celu kontrolowania dostępności. Pierwsze z nich już zostały przeprowadzone. Podmioty publiczne mają również obowiązek informowania Ministerstwa Cyfryzacji o ilości skarg w związku z brakiem dostępności. Sporządzone sprawozdania z przeprowadzonych monitoringów przekazywane są do Komisji Europejskiej. Podmiot publiczny ma również możliwość odmówienia zapewnienia dostępności w przypadku ryzyka naruszenia integralności bądź wiarygodności informacji. Należy wówczas przedstawić powód takiego obrotu spraw oraz zaproponować inny sposób dostępu do danych informacji.

Czym jest deklaracja dostępności i gdzie należy ją umieścić?

Wspominana wcześniej deklaracja dostępności to specjalne oświadczenie w formie cyfrowej, którego celem jest publiczne udostępnienie informacji na temat spełnienia wymagań WCAG 2.1. Istnieją odpowiednie wzory, dzięki którym nie powinno być najmniejszego problemu z jej wypełnieniem. Gotowe deklaracje powinny zostać zamieszczone na stronie internetowej i muszą być aktualizowane do końca marca każdego roku oraz po każdej większej aktualizacji serwisu. W jej treści znajdują się takie elementy jak:

• status zgodności (całkowicie zgodna, częściowo zgodna, niezgodna);
• opisy niedostępnych treści;
• oświadczenie w sprawie dostępności;
• inne informacje (np. data publikacji strony, informacje na temat umieszczonych skrótów klawiszowych, czy link do strony Rzecznika Praw Obywatelskich).

Poziom zgodności to kolejna ważna kwestia, o której nie wolno zapomnieć. Istnieją trzy różne poziomy określane literami A, AA oraz AAA, a każdy z nich definiuje spełnianie innych kryteriów. Zagwarantowanie dostępności, wiąże się ze spełnieniem wszystkich wymagań z danego poziomu. Minimalnym wymaganym poziomem jest A. Zostanie on osiągnięty w momencie kiedy strona internetowa spełni wszystkie kryteria sukcesu z tego poziomu lub będzie dostępna jej alternatywna wersja spełniająca kryteria. Dla poziomu AA muszą zostać spełnione zarówno aspekty do niego przypisane, jak i te określone w niższej kategorii. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku najwyższej kategorii AAA.

Nawet jeśli dany poziom nie zostanie zrealizowany warto publikować na stronie internetowej wszelkie informacje o zmianach i postępach poczynionych w kierunku zwiększenia dostępności. W niektórych sytuacjach można również rozważyć stwierdzenie częściowej zgodności. Przykładowo, jeżeli strona internetowa została stworzona sposób umożliwiający jej uzupełnienie dodatkową treścią (np. blog z możliwością dodawania komentarzy) i nie ma możliwości przewidzenia jaka treść pojawi się na niej w przyszłości. Można wówczas zdecydować się na stworzenie oświadczenia na podstawie wiedzy posiadanej na ten moment w sytuacji, kiedy strona jest odpowiednio monitorowana, a ewentualne komentarze łamiące zasady zgodności – kontrolowane i usuwane.

Dostępność strony internetowej odbije się pozytywnie na realizacji celów biznesowych Twojej firmy!

Wszelkie argumenty natury prawnej czy etycznej są w tej kwestii niesłychanie istotne, ponieważ gwarantują przyjazne poruszanie się w sieci również osobom z niepełnosprawnościami. Oprócz nich istnieją jednak takie korzyści z zapewnienia dostępności, które opłacą się Tobie! Serwisy dostosowane w ten sposób są znacznie bardziej osiągalne dla sprawnych osób starszych, czy słabiej wykształconych. Są one także znacznie wygodniejsze w obsłudze za pośrednictwem urządzeń mobilnych. Dostępna strona internetowa będzie wobec tego znacznie bardziej użyteczna dla wszystkich odwiedzających, a co za tym idzie – przyniesie więcej korzyści właścicielowi.

Jedną z najważniejszych zalet tak dostosowanego serwisu jest także wzrost pozycji w wyszukiwarkach, co wiąże się ze zwiększeniem liczby odwiedzających. Wiele elementów określonych w kryteriach dostępności ma ogromne znacznie dla widoczności (tytuły, nagłówki, teksty, transkrypcje itp.), a zatem ich usprawnienie może przynieść wiele pozytywnych skutków różnież na tej płaszczyźnie.

Jeżeli chcesz dostosować swoją stronę internetową do zasad dostępności określonych w aktualnej wersji WCAG 2.1 lub zbudować nową witrynę opartą na tych zasadach – nasza agencja marketingowa może Ci w tym pomóc!

Skontaktuj się z nami, a nasz wyspecjalizowany zespół sprawnie i efektywnie zajmie się wprowadzeniem koniecznych zmian w Twoim serwisie oraz przygotowaniem niezbędnej deklaracji.

Postaw na dostępność z IBIF i przekonaj się co możesz zyskać!