Koniec zakazu reklamy adwokackiej. Na czym polegają nowe zasady?

Mogłoby się wydawać, że prawo do promocji oferty przysługuje każdemu podmiotowi działającemu na współczesnym rynku. Tymczasem jeszcze nie tak dawno choćby adwokatom nie wolno było reklamować swoich usług. Łamiąc zakaz, musieli liczyć się z ewentualnością zapłaty kary. Od maja 2023 roku członkowie adwokatury mogą już promować swoją działalność. Nie oznacza to jednak, że mają identyczne prawa do reklamy jak każda inna firma. Obowiązują ich pewne ograniczenia. Jeśli chcesz poznać nowe zasady reklamy adwokackiej i kwestie, na które prawnicy muszą uważać, decydując się na promowanie usług, przeczytaj artykuł.

Spis treści:

1. Zakaz reklamy adwokackiej przed majem 2023 roku
2. Zniesienie zakazu reklamy adwokackiej – podstawowe zmiany
3. W jaki sposób adwokat może posługiwać się informacją handlową?
4. Reklama adwokatów a charakter polskiego rynku
5. Zastosuj w praktyce nowe zasady reklamy adwokackiej

Zakaz reklamy adwokackiej przed majem 2023 roku

Przed zmianami przegłosowanymi w maju 2023 roku w trakcie plenarnego posiedzenia Naczelnej Rady Adwokackiej adwokatów obejmował całkowity zakaz reklamy. Paragraf 23 Kodeksu Etyki Adwokackiej informował, że: „Adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu oraz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa lub zasad współżycia społecznego”.

W związku z tym adwokaci promujący swoje usługi – na przykład z wykorzystaniem reklam w mediach społecznościowych – musieli często ponieść odpowiedzialność dyscyplinarną oraz zapłacić karę finansową. Absolutny zakaz sprawiał też, że prawnicy poszukiwali alternatywnych sposobów docierania do swoich potencjalnych klientów.

Zniesienie zakazu reklamy adwokackiej – podstawowe zmiany

Uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej przyjęta 26 maja 2023 roku wprowadza w Kodeksie Etyki takie zmiany jak:

• zniesienie całkowitego zakazu reklamy adwokackiej,
• wprowadzenie ograniczeń dotyczących treści zamieszczanych w informacjach handlowych.

Kwestie te odnoszą się przede wszystkim do wspomnianego wyżej paragrafu 23 Kodeksu Etyki Adwokackiej. W obecnej postaci dokumentu „reklamę” zastąpiono „informacją handlową”, którą opisuje się jako każdą formę komunikacji mającą na celu bezpośrednie bądź pośrednie promowanie usług lub wizerunku adwokata.

Adwokaci zyskali więc w końcu prawo do promowania swojej działalności. Trzeba jednak pamiętać, że informacja handlowa powinna być zgodna z postulatami przedstawionymi w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu. W związku z tym członkowie adwokatury nie mogą posługiwać się informacją handlową, która:

• narusza godność innych osób,
• narusza zasadę koleżeństwa i lojalności,
• narusza tajemnicę adwokacką,
• narusza niezależność adwokata,
• zawiera treści ocenne,
• powołuje się na wpływy bądź znajomości,
• tworzy nieuzasadnione oczekiwania co do rezultatów pomocy prawnej,
• wprowadza w błąd,
• odwołuje się do uczuć lub emocji,
• jest porównawcza, nierzetelna, nieprawdziwa, podstępna, niestosowna, natarczywa,
• wykorzystuje łatwowierność, przymusowe położenie, brak wiedzy bądź doświadczenia odbiorcy, nadużywa zaufania,
• zawiera treści nielicujące z wykonywaniem zawodu adwokata,
• jest umieszczona w niestosownym bądź nieodpowiednim miejscu.

Jak widać, zniesienie zakazu reklamy adwokackiej nie wiąże się z zyskaniem przez adwokatów pełnej swobody w kwestii promowania swoich usług. Mimo to stanowi istotną zmianę dla członków adwokatury, którzy do tej pory nie mieli możliwości reklamowania swojej działalności i sprawnego docierania do osób zainteresowanych skorzystaniem z pomocy prawnej.

Zmiany weszły w życie z momentem podjęcia i już obowiązują. Czas jest istotny, ponieważ w połowie lutego Komisja Europejska wszczęła postępowanie przeciwko Słowenii, Malcie i Polsce w związku ze sprzecznym z dyrektywą usługową całkowitym zakazem reklamy usług prawniczych.

W jaki sposób adwokat może posługiwać się informacją handlową?

Według zapisów ustawy informacja handlowa powinna być precyzyjnie oznaczona jako pochodząca od adwokata i umożliwiać jego jednoznaczną identyfikację. Prawnik ponosi odpowiedzialność również za treści publikowane przez osoby trzecie w jego imieniu. Jeśli informacja handlowa jest sprzeczna z zasadami etyki, musi on niezwłocznie usunąć nieprawidłowości. Do niedozwolonych działań należy również proponowanie pomocy prawnej za pośrednictwem osób trzecich, które pobierają za to wynagrodzenie. Ponadto, w związku z wprowadzeniem nowych zasad reklamy adwokackiej, prawnika obowiązuje zakaz współpracy z podmiotami, które szukają klientów, naruszając prawo bądź zasady współżycia społecznego lub uwłaczają godności zawodu.

W informacji handlowej mogą występować nawiązania do spraw prowadzonych przez adwokata, klientów i ich opinii. Zanim jednak prawnik opublikuje taką treść, musi uzyskać od klienta pisemną, dokumentową lub elektroniczną zgodę na publikację oraz poinformować go o jej treści, formie i kontekście.

Poza tym adwokat obecnie ma prawo również do informowania o udzielanej pomocy prawnej za pośrednictwem ofert składanych w przetargach i konkursach oraz w odpowiedzi na prośbę klienta.

Polecanie usług innych osób

Dotychczas adwokat nie mógł promować usług osób trzecich oraz jakichkolwiek produktów. Wprowadzone zmiany pozwalają mu na takie działania, jeżeli nie uchybiają one godności zawodu i zasadom etyki – nie wpływają na niezależność prawnika i nie naruszają interesów klientów. Dlatego zakazane jest zamieszczanie reklam osób trzecich we wszelkich materiałach adwokata, takich jak: broszury, ulotki, strona internetowa, a także polecanie klientom usług innych osób w zamian finansowe korzyści.

Adwokat może zamieszczać w swojej witrynie informacje prezentujące osobowy skład kancelarii. Przy czym w gronie tych osób mogą znajdować się przedstawiciele różnych zawodów wspomagający działanie kancelarii: adwokaci, prawnicy, radcy prawni, księgowi, specjaliści IT, tłumacze. Ponadto adwokat ma prawo do przekazywania informacji dotyczących osób, z którymi współpracuje, takich jak choćby notariusze i psycholodzy, oczywiście jeśli nie narusza w ten sposób zasad etyki zawodowej.

Podsumowując, adwokat aktualnie ma możliwość polecania usług osób trzecich, jeżeli służy to interesom klienta i jest w pełni zgodne z wymaganiami danej sprawy. Zakazane jest natomiast polecanie osób trzecich w celu osiągnięcia osobistych korzyści, na przykład finansowych.

Informacje o stawkach wynagrodzeń adwokata

Adwokat może podawać informacje o wysokości wynagrodzenia i sposobach jego obliczania. Musi jednak pamiętać, by treść brzmiała jednoznacznie oraz wskazywała, czy w podanej wysokości wynagrodzenia zostały uwzględnione koszty, podatki i inne opłaty.

Reklama adwokatów a charakter polskiego rynku

Zniesienie zakazu reklamy adwokackiej ma szczególne znaczenie w związku z dużym wzrostem liczby adwokatów w Polsce podczas ostatnich lat. Na tak konkurencyjnym rynku trudno zyskać klientów bez jakiejkolwiek możliwości promowania swoich usług. W pełni profesjonalne wspieranie osób w ich prawniczych zmaganiach często nie wystarcza, by dotrzeć do kolejnych potencjalnych klientów. Tym bardziej, że przeciętny Polak nie jest zbyt skłonny do skorzystania z profesjonalnej pomocy prawniczej, częściej szuka alternatywnych form wsparcia. Do specjalisty udaje się dopiero wtedy, gdy problem urasta do ogromnych rozmiarów i nie jest możliwe jego samodzielne rozwiązanie. Nowe zasady reklamy adwokackiej pozwalają prawnikom dotrzeć do osób potrzebujących ich pomocy, ale nieprzekonanych do tego, by z niej skorzystać.

Reklama usług adwokackich w Unii Europejskiej jest możliwa, choć podobnie jak obecnie w Polsce ograniczona specyficznymi wymaganiami zawodów prawniczych. Dzięki zniesieniu całkowitego zakazu reklamy adwokatów w Polsce nasz rynek dostosowuje się do warunków panujących za granicą. Członkowie adwokatury zyskują w zakresie reklamowania usług podobne prawa jak osoby wykonujące zawody prawnicze na terenie Unii.

Zastosuj w praktyce nowe zasady reklamy adwokackiej

Reklama często kojarzy się z nachalną i niechcianą treścią, tymczasem istnieje wiele form promocji, które inspirują do dobrych działań, pobudzają wyobraźnię, a nawet wzruszają. Pozytywne, nienaruszające godności profesji i budzące zaufanie metody promowania powinien właśnie wykorzystywać prawnik.

Adwokaci prowadzący swoje strony internetowe i social media aktualnie potrzebują czasu i wsparcia w dostosowywaniu miejsc swoich działań do wprowadzonych zmian. Jak wskazuje Naczelna Rada Adwokacka, komisja dyscyplinarna obecnie nie będzie karać za ewentualne błędy popełniane podczas promocji, ale przede wszystkim udzielać wskazówek.

Jeżeli interesuje Cię promowanie usług adwokackich, skontaktuj się z naszą agencją marketingową: www.ibif.pl/kontakt. Możemy zaoferować zarówno pozycjonowanie Twojej strony w Google, jak i prowadzenie kampanii w Google Ads oraz na Facebooku. Chętnie doradzimy w kwestii najbardziej skutecznej i zgodnej z nowymi zasadami reklamy adwokackiej.